7. A XUNGLA DE ASFALTO/ LA JUNGLA DE ASFALTO/ THE ASPHALT JUNGLE (John Huston, 1950)


                                    
                                              Ilustración persoal (personal): 



*Crítica en castellano al final del presente texto (en "mostrar").

Bastantes son as ocasións nas que, despois de desfrutar cun noir, quedo coa agradable sensación de ter asistido a algo fermoso, romántico, aquilo que de xeito natural moitos destes clásicos en branco e negro semellan desprender. E é que coido que o cine negro é un xénero que se presta bastante a transcender no imaxinario colectivo de maneira moi romántica, quizáis, por unhas estéticas, moi marcadas, ideais pra albergar historias de personaxes tan perigosos coma sexys e idealizables.

Pois ben, no filme de Huston non hai un ápice de romanticismo, máis aló do que pode existir polo seu carácter de clásico en branco e negro, porque é evidente que da man do branco e negro vai sempre un inherente e característico romanticismo, e nunca se intenta disimular que a súa historia non é pra pasar ningún tipo de rato entretido. Mais ben parece dicírsenos ás claras que o que imos ver é unha exposición analítica continuada de personaxes patéticos (ben é certo que se un o desexa pode abstraerse disto e ver, sinxelamente, unha peli na que uns tipos duros se xuntan pra dar un golpe).




A estética, sen dúbida, axuda a reforzar toda esta dor, e nela atopamos máis preocupación porque as súas luces e sombras amosen de xeito cru e realista todo o que se nos está a contar (o cal non quere dicir que o resultado non sexa realmente atractivo), que de embelecer ou potenciar ningún tipo de ficción negra. Coido que isto xa é por si mesmo unha declaración de intencións; como tamén o é que a primeira muller que aparece en pantalla, ao pouco de comezar a metraxe, e da cal esperamos o primeiro coqueteo con Hayden, se quite diante nosa as súas pestanas e unllas postizas: un intre tan anticlimático coma desmitificador de certas femias nestes filmes, e que nos segue a poñer en sobreaviso acerca do que imos ver.

Sen saírmonos da estética poderiamos dicir tamén que hai certos tramos disonantes no tocante ao tratamento realista, de calexón escuro, que a imaxe posúe, tramos con entornos máis luminosos e casi fogareños, pero só case, porque no fondo non están, nin moito menos, carentes de especial e duro significado:

- Destacaría (aínda que hai algúns máis) por unha banda todos aqueles intres nos que aparece May Emmerich (esposa de Alonzo -Louis Calhern- interpretada por Dorothy Tree). Unha muller que sempre se nos amosa postrada nunha cama, deprimida, sen vida; unha muller que malia estar rodeada de luxo parece sentirse completamente soa ante a ausencia dun marido que xa non ten ollos pra ela, e isto, unha vez que o entendemos, fáinos cómplices da mirada patética que sobre ela e o seu entorno se quere proxectar; e aí é cando a luminosidade referida de ditas escenas se torna sarcástica e deixa de resultar o amable que nun primeiro intre puido parecer. Un personaxe máis, o da muller, que sumar á lista de pobres diaños espallados polo filme adiante. De feito, unha das cousas que máis me chamou a atención é como Huston reparte protagonismo en pantalla pra que ningunha destas historias quede en anécdota. Absolutamente todas son contundentes, e en todas, aínda que sexan algo máis secundarias -como esta que nos ocupa-, un sinte a desesperación dos seus protagonistas ante o apodrecido das súas vidas e o futuro incerto que lles espera.


- E por outra banda, loxicamente, e como outro exemplo de estética cambiante respecto do tono xeral, gustaríame destacar aquel das partes nas que aparece Angela (Marilyn): o escuro obxecto de desexo que move dunha ou doutra maneira a todo o filme e que fai imposible que esquezamos a súa personaxe pese aos escasos minutos nos que sae en pantalla (é outra grande e curiosa característica do filme: como facer dunha personaxe, en apariencia tan pequena, algo tan grande e relevante). O niño de amor que ela e Alonzo frecuentan é moito máis humilde que o da adiñeirada casa deste, porén, a presencia da loira dota ao conxunto dunha calidez sexual moito menos distante que aquela outra donde vive May (nesta non hai paixón nin agarimo), aínda que non por iso, e novamente, o entorno luminoso e en apariencia confortable remata por aportar seguridade ou resultarnos de fiar: hai un algo maligno que o envolve todo, un aviso de perigo sobre o efémero desa falsa felicidade. Esa presenza é a mesma que aporta a calidez: Angela. Ela é a fatalidade en persoa; pasea e transmite esta cunha inxenuidade realmente detestable. É a frivolidade da beleza ao extremo, é cero reflexión acerca de como vivir racionalmente e total indiferenza antes as consecuencias que os seus actos poden acarrexar en terceiros (realmente parece venderse, a aquel que lle poida subministrar o que necesita para o seu recreo, sen ningún cargo de conciencia). É, en definitiva, unha filla da súa nai.

Dende logo a miña capacidade de síntese é ben mala, pero non quixera finalizar sen antes destacar algunhas actuacións. Creo que de entre todas elas destacaría: a de Louis Calhern; a do meticuloso San Jaffe (cun final de historia incríblemente triste: apresado pola policía mentres, nun anónimo bar de estrada e xusto antes de abandonar a cidade e alcanzar a súa liberdade, se detén a contemplar bailar a unha moza nova -quizáis lembrando ás mulleres da súa xuventude ou aquelas épocas nas que aínda podía amar doutra maneira; ou quizáis sinxelamente reflexionase sobre as cousas boas da vida e sobre o verdadeiro concepto de liberdade-); e por suposto a dun Sterling Hayden estelar (realmente conseguido ese personaxe incapaz de esquecer o pasado, algo que rematou por convertilo nun tipo que deambula sen rumbo fixo; moi triste tamén como non se da conta de que ao seu carón hai unha muller que o ama e que, ao igual que el, tamén se atopa soa e con ganas de atopar algo que de senso á súa existencia e a afaste da mala vida -estupenda tamén Jean Hagen-; o final cos cabalos é pura poesía).

Un filme, baixo o meu punto de vista, excelente. Se ben é certo que o seu incómodo universo, e o xeito analítico de expoñelo, fan que non o sinta tan próximo a min, e polo tanto non tan do meu gusto coma outras longametraxes do xénero.


CALIFICACIÓN:




CRÍTICA EN CASTELLANO:








 
NOITE NA CIDADE (NOCHE EN LA CIUDAD) ◄Design by Pocket, BlogBulk Blogger Templates